Ayakkabı Sektöründe İhracat Düşüşü ve İthalat Artışı Devam Ediyor
Ayakkabı sektörü, 2 yıl önce 1.3 milyar dolarlık ihracat ile zirveye çıkmıştı ancak şu anda kurdaki dalgalanma ve artan maliyetler nedeniyle hızla gerilemeye devam ediyor. Bu süreçte ithalat ise tarihi zirvelere tırmanıyor. İhracatta yaşanan yüzde 40’lık fiyat artışlarıyla birlikte sektör pazar kaybederken, iç piyasada ise Vietnam, İspanya, İtalya ve Portekiz gibi ülkelere pay kaybetmeye devam ediyor.
2024 yılında Türkiye’de üretilen ayakkabılar, maliyetlerin artmasıyla beraber daha pahalı hale geldi ve yaklaşık 70 milyon çiftlik ithalat ile dengelenecek.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, bu durumu değerlendirerek, “Üretim maliyetleri yükseldikçe Türkiye’de üretim yapmanın maliyeti artıyor, bu nedenle ithalat daha cazip hale geliyor. 2024 yıl sonu itibarıyla 70 milyon çiftlik bir ithalat rakamına ulaşmayı bekliyoruz, çünkü ilk 9 ayda 55-60 milyon çiftlik ithalat gerçekleşti. Daha önce bu rakamlara ulaşmamıştık, bu durum sektörde ciddi bir değişime neden olacak.” şeklinde konuştu.
Aralık Ayında İşsizlik Artabilir
İçten, son iki yılda azalan siparişler nedeniyle sektörde istihdam kayıplarının yaşandığını belirtirken, 2025 yılında asgari ücret kararının hem istihdam hem de üretim üzerinde büyük etkisi olacağını vurguladı.
Geçen bir yıl içinde 350 bin kişilik istihdamın 70 bininin kaybedildiğini söyleyen İçten, “Şu anda 280 bin civarında istihdamımız var. Eğer asgari ücret artışıyla ilgili tedbirler alınmazsa, 2024 yılında bu rakamın 200 binin altına düşme ihtimali var. Üretimi destekleyecek önlemler alınmazsa aralık ayında işten çıkarmaların artması bekleniyor. Bu durum devam ederse sektörde birçok firma kapanabilir ve istihdam kaybı daha da artabilir.” şeklinde konuştu.
Üreticiler Zor Durumda
Son çeyrekte umutlarını kaybetmeyen sektör temsilcileri, sermaye yaratma yolları arayışında. İçten, “Bazı sanayiciler son umutlarını taşıyarak evlerini, arabalarını ve yazlıklarını satıp işlerine yatırmaya çalışıyorlar. Ancak kurun istenilen seviyeye çıkarılmaması durumunda sektör zor günler geçirebilir.” dedi.
İçten ayrıca, daha önce 10 dolara üretilebilen bir ayakkabının şu anda 14 dolara mal olduğunu belirterek, Çin’in sektördeki etkisini artırdığını ve İtalya ile markalı ayakkabının ön plana çıktığını aktardı.
E-ihracat Sektöre Can Su Veriyor
Ayakkabı sektöründeki olumsuz tabloyu bir nebze de olsa iyileştiren unsur ise e-ihracat oldu. İçten, “Bu yıl yaklaşık 1 milyar dolarlık bir ihracat hedefliyoruz ve 2023-2024’te hiç beklenmeyen bir şekilde e-ihracatın devreye girmesiyle 250-300 milyon dolarlık bir rakama ulaştık. Eğer bu e-ihracat olmasaydı, ihracat kaybımız çok daha fazla olacaktı.” şeklinde konuştu.
